Trong lịch trình Hỏi Đáp Y học tập kỳ này, bác sĩ hồ văn thánh thiện sẽ vấn đáp email của một thí;nh giả hỏi về bệnh tiểu đường.

Bạn đang xem: Mellitus là gì


*

Chuyên gia phụ trách đáp án mục Hỏi Đáp Y học kỳ này là bác sĩ hồ nước văn Hiền, siêng khoa nhi và y khoa tổng quát, bao gồm phòng mạch với đang làm việc cho những bệnh viện sinh sống Bắc Virginia.Chúng tôi bao gồm nhận được một e-mail của một thính giả ở việt nam không nêu danh tính, và được bác bỏ sĩ hồ văn hiền khô trả lời:

Bịnh đái đường.

Tiếng Việt chúng ta dùng các từ sau đây:

Đái dỡ đường, dể dịch toàn thể từ la tinh diabetes mellitus. Diabetes nghĩa gốc Hy lạp là đi ngang qua, có nghĩa là đi tiểu cực kỳ nhiều, nước khi uống vào thì được tín đồ bịnh tiểu tiện thẳng ra, mellitus là ngọt, tất cả pha mật. Gồm một bịnh đái toá lạt (diabetes insipidus) có tác dụng bịnh nhân tiểu tương đối nhiều nhưng vì chưng thận người đó ko cô đọng nước tè được, một cơ chế trọn vẹn khác.

Nói ngắn lại, bạn cũng có thể gọi là “bịnh đái đường”, tuyệt “bịnh đái đường”.

Nguyên nhân:

Trong bụng chúng ta có một phần tử tên là tụy tạng (tuyến tụy, pancreas) lâu năm như ngọn lá, chừng 15 cm, nằm sau bao tử và bên trái đầu ruột non. Tuyến này còn có những cụm tế bào beta (beta cells) nằ m một trong những cụm hotline là “đảo Langherhans” (islets of Langerhans) ngày tiết vào máu một chất nội tiết hotline là insulin (nghĩa đen là hóa học từ những “đảo nhỏ” ngày tiết ra).

Trong dòng máu bọn chúng ta, có glucose là chất đường dễ dàng được dung nạp từ thức nạp năng lượng (vd nho) hoặc sản xuất từ đường ăn uống (sucrose) những chất tinh bột (carbohydrates) đúc rút từ thức ăn.

Glucose là nguồn năng lượng duy nhất của bộ não, với là nguồn năng lượng chính của các thành phần khác của cơ thể. Những tế bào “đốt” glucose bắng biện pháp oxy hóa glucose. Muốn thao tác làm việc này, trừ tế bào não bộ, những tế bào cần tính năng của insulin để đưa glucose từ tiết ra.

1. Còn nếu không đủ insulin, như ngôi trường hợp những tế bào beta cells của tụy tạng là nơi phân phối insulin bị hư hại, nấc insulin được cung cấp tụt xuống ngay sát 0. Loại này hotline là tiểu đườngtype 1 (type I diabetes). Phần nhiều do một công dụng tự miễn lây lan (autoimmune mechanism). Đa số các trường hợp trẻ con (preschool children) cùng thiếu niên bị tiểu đường bị nockout này (trước đây gọi là juvenile diabetes). Dt và môi trường thiên nhiên (vd nhiễm khôn cùng vi Cocksakie 4) hồ hết quan trọng, bịnh nhân thường bạo dạn khỏe, ko bị béo múp (obesity), bất ngờ đột ngột phát bịnh.

2. Hoặc nếu có đủ insulin, hoặc thiếu hụt chút ít, trong máu tuy thế tế bào ko phản ứng cùng với insulin (reduced insulin sensitivity, insulin resistance). Mang thuyết cho rằng tế bào bao hàm insulin receptor (thụ thể) nhằm thu thừa nhận insulin, dẫu vậy vì những thụ thể này không đồng ý insulin nữa yêu cầu insulin không tính năng được (tương tự như bọn họ có chìa khoá mở cửa, nhưng vì chưng khóa cũ, sét phải chìa khoá ko mở được). Trường hợp này là tiểu mặt đường type 2 (type 2 diabetes), thường gặp mặt hơn type 1 các (90% các trường hợp). Bịnh nhân thường lớn tuổi rộng (trung niên, bên trên 40 tuổi), mập, ít vận động. Vì chưng dịch bịnh phệ ở trẻ nhỏ ở Mỹ, càng ngày càng có các bịnh nhân trẻ em tuổi hay trẻ nhỏ mắc bịnh này.

Hai trường vừa lòng này, đa số dẫn tới vấn đề glucose ứ ứ trong máu với mức con đường glucose trong máu (glycemia, blood glucose level) tăng dần.

Bình thường, lúc nhịn đói, nút glucose này là 5 millimole/lít plasma (dưới hoặc ngang 6.1 mmol/lít, hoặc 110mg/dl), giả dụ cao đến hoặc trên 7 millimol/lít (126mg/dl), thì chúng ta nói fan đó bị bịnh tiểu đường. Đến mức trên 10 mmol/lít, thận không đủ sức gìn giữ đường trong máu, con đường glucose tràn ra nước tiểu, kéo thêm thật các nước được thải ra, bịnh nhân đi tiểu không ít (polyuria), bị mất nước (dehydration), sụt cân. Trong lúc đó bịnh nhân cố ăn nhiều thêm cùng uống nhiều thêm để bù lại, tạo cho 3 chữ “nhiều (poly)” cổ điển của bịnh tiểu mặt đường ; ăn uống nhiều, uống những và tiểu nhiều (polyphagia, polydipsy, polyuria). Khung người không dùng được glucose, đổi qua sử dụng chất mỡ, đốt mỡ để tạo tích điện cần thiết, tạo cho những hóa học ketone làm cho nhiễm acid (ketoacidosis), bịnh nhân hoàn toàn có thể mê man, chết còn nếu không chữa kịp thời. Lâu dài, bịnh tiểu con đường gây hư hại những động mạch, các dây thần kinh, làm tổn sợ các thành phần quan trọng như tim, thận, mắt.

Chữa trị

1) dung dịch men có tác dụng hạ mặt đường (hypoglycemic agents):

a) thuốc kích say mê tạng huyết insulin các hơn. Dùng cho tiểu mặt đường type 2, bởi vì trong type 1, tế bào beta còn hết sức ít. Tiêu biểu; các loại sulfonylureas, như Chlorpropamide (diabinese), glyburide (Micronase)

b) dung dịch làm giảm sản xuất glucose sống gan (gluconeogenesis), tiêu biểu là metformin (Glucophage). Metformin không được dùng nếu cơ năng gan, thận bị yếu. Bội nghịch ứng phụ thường gặp mặt là triệu triệu chứng tiêu hoá (biếng ăn, ói mữa, nhức bụng, tiêu chảy).

c) Thuốc làm tế bào trở nên nhạy cảm với chức năng của insulin.

d) thuốc làm giảm hấp thụ glucose ở ruột

e) Một loại hormone vì chưng ruột máu ra (guts hormone) lúc bạn bịnh uống glucose, hóa học này gọi là glucagon-like peptide 1(GLP-1) và có công dụng kích thích tuyến tùy tạng cung cấp thêm insulin. Có những thuốc tính năng tương từ như GLP-1 (GLP-1 agonist), làm tăng insulin, và bớt đường máu.Một thuốc chích (exenatide) tổng đúng theo theo một hóa học trong nọc độc được trích ra tự nước miếng một con thằn lằn độc Gila (đọc là ) boss miền tây-nam Hoa kỳ, thuốc làm sút cân và bao gồm thể có tác dụng phục hồi trí nhớ (như trong bịnh Alzheimer).

2) Insulin, sử dụng cho tiểu đường type 1, hoặc type 2 trường hợp dùng chính sách ăn uống và các thuốc hạ con đường huyết nói trên nhưng mà vẫn cảm thấy không được insulin do khung người sản xuất để điều hoà mặt đường máu. Insulin bắt buộc chích và có nhiều dạng khác nhau. Insulin được sản xuất nhân tạo Loại insulin có tính năng nhanh kéo dãn dài chừng 3-4 tiếng, loại công dụng dài chừng 24 tiếng. Buộc phải chích hoặc cần sử dụng máy bơm (portable insulin infusion pumps), tuy vậy đến ni vẫn chưa bắt chước được sự điều chỉnh sản xuất insulin thoải mái và tự nhiên theo nhu yếu của cơ thể lành mạnh.

3) Ghép tụy tạng (pancreas transplantation) từ bạn khác (thường cùng rất ghép thận)

4) cấy tế bào hòn đảo tùy tạng (islet cell transplantation) của nhiều người dân cho (donors), bơm vào tỉnh giấc mạch cửa của gan. Được thực hiện trên một số trong những ít bịnh nhân làm việc Canada.

5) Chế độ dinh dưỡng cho bịnh nhân mắc chứng tiểu đường với mức đường máu không đúng định.

Bác sĩ gia đình cần theo dõi cẩn thận và bên cạnh đó cần một chuyên viên về độ ẩm thực có chức năng (registered dietician) hướng dẫn về cách ăn uống sẽ giúp bịnh nhân giữ con đường máu vào mức chấp nhận được, không thật cao mà không thật thấp. Đường ngày tiết quá cao có thể gây rất nhiều tai biến nguy khốn (tiểu vượt nhiều, mất nước , mê man bởi acidosis do ketone quá nhiều trong ngày tiết (diabetic ketoacidosis). Bịnh nhân có thể dùng thuốc địa thế căn cứ trên mức con đường huyết soát sổ hằng ngày. Rất có thể cách ứng phó với những mức mặt đường huyết đó rất cần phải bác sĩ của bịnh nhân điều chỉnh lại hay xuyên. Một cách để có được một cái nhìn tổng thể về triệu chứng đường trong máu là thí điểm đo hemoglobin A1C vào máu. Nút A1C phản hình ảnh mức độ kiểm soát điều hành bịnh tiểu con đường trên một khoảng thời gian dài, thay vày những chủng loại máu cá biệt đo đường trong huyết đo con đường máu chỉ phản hình ảnh mức mặt đường trong 1 thời điểm tuyệt nhất định. đề nghị được duy trì A 1C bên dưới 7, ở người già có thể nới rông hơn một chút.

Nên đến bs của bịnh nhân biết thêm về phong thái ăn uống của bịnh nhân cùng lối ở của bịnh nhân nói chung.

Bác sĩ và nhân viên dinh dưỡng tất cả thể có nhu cầu các tin tức tiếp sau đây để quyết đình thích hợp hơn:

– Bn nên ăn gì lúc ăn uống sáng, trưa, chiều, tối, trước lúc đi ngủ – Bn hay uống nước gì, bao nhiêu, thời điểm nào: ví dụ bịnh nhân hấp thụ nước ngọt (soda), nước trà đường, ăn chè những quá, thì bs có thể đề nghị thay thế bằng hầu như chất ngọt tự tạo (artificial sweeteners) không nhiều calories.Tóm lại, bịnh nhân đề nghị nhờ một bs và nếu bao gồm thể chuyên viên dinh chăm sóc theo dõi thường xuyên xuyên. – nên giữ vận động cơ thể đều đặn càng tốt. – Nên nạp năng lượng làm nhiều bữa, hồ hết đặn, chớ trồi sụt các quá trong các lượng calories hấp thụ. Ví như bịnh nhân không thích ăn, cần đổi khác thức ăn, chất vấn xem bao gồm bịnh gì về răng, hoặc các thành phần khác tuyệt không. – hãy chọn những thức ăn lành mạnh (healthy food), ít mặt đường bột tinh chế, nên ăn uống rau cải, trái cây (trừ các thứ có khá nhiều đường như dưa hấu) và các loại hạt, đậu. – Tránh các mỡ bò, heo, nên ăn dầu olive (thực vật). – Ăn giết vừa đủ.- đề nghị theo dõi Hemoglobin A1C của mình. – nếu bị áp huyết cao buộc phải nhờ bs theo dõi và chữa bệnh nếu bs thấy cần.

Chúc bịnh nhân may mắn.

Cảm ơn bác sĩ hồ nước văn Hiền.

Xem thêm: Giải Sinh 9 Bài 45-46 Sinh 9 Bài 45, Sinh Học 9 Bài 45, 46 (Ngắn Nhất): Thực Hành

Chúng tôi cũng xin cảm ơn thính giả đang tham gia chương trình Hỏi Đáp Y học này.Chúng tôi vẫn dành mặt đường dây điện thoại cảm ứng thông minh miễn tổn phí để chào đón các vướng mắc khác của quý thính trả về sức mạnh và y học thường thức. Số điện thoại thông minh miễn phí giành cho mục Hỏi Đáp Y học là 202-205-7890, xin đề cập lại, 202-205-7890, ngày giờ nhận câu hỏi là thứ cha và lắp thêm năm mỗi tuần, trường đoản cú 8 giờ đồng hồ 30 đến 9h 30 tối, giờ đồng hồ Việt Nam. Shop chúng tôi sẽ chuyển những thắc mắc của quý vị cho những bác sĩ siêng khoa đối chiếu và lý giải và sẽ thông tin ngày giờ lời giải để quý vị nhân tiện theo dõi.